احکام مخصوص سفر شرعی

کسی که اراده سفر کرد و از خانه بیرون شد شرعا مسافر گفته می شود، و بر آن واجب است که نماز ظهر و عصر و خفتن را بجای چهار رکعت دو رکعت بخواند، و اگر قصدا چهار رکعت خواند و در قعده اول نشست و در آخر سجده بجا آورد نماز آن اداء می شود ولی گنهکار است، و اگر در قعده اول ننشیند نماز آن فاسد است، نبی کریم r و اصحاب بزرگوار همین گونه دستور می دادند.

مسئله 492: اگر ابتدا وقت مقیم بود و پیش از اداء نماز شروع به مسافرت کرد این نماز را مسافرانه بخواند، همچنین اگر در اول وقت مسافر بود و پیش از اداء مقیم شد نماز را مقیمانه بخواند.

مسئله 493: مسافر در ایستگاه قطار یا فرودگاه شهر خود بشرط بیرون بودن آنها از شهر از رفتن و برگشتن نماز را مسافرانه اداء نماید. از حضرت علی کرم الله وجهه روایت است که: وقتی از بصره به وطن خود کوفه تشریف می آوردند و این قدر نزدیک بودند  که مکانات و محلات بنظر می آمد ولی نماز را مسافرانه می خواندند.

مسئله 494: مسافر اگر بجائی مطمئن باشد سنتهای مؤکده را بخواند، و اگر شتاب دارد یا از قطار و ماشین و یا از رفقاء می ماند می تواند سنتها را ترک کند.

مسئله 495: برای مقیم امامت مسافر و بالعکس جائز است ولی وقتی مسافر امام بود پیش از شروع نماز اطلاع دهد که من مسافرم و شما بقیه نماز خود را بخوانید، و متقدین مقیم دو رکعت آخر را  اینطور بخوانند که: در قیام به اندازه حمد توقف نمایند و سوره الحمد را نخوانند.

مسئله 496: مسافر شرعی مختار است که روزه ماه مبارک رمضان را بگیرد یا بخورد، و  در صورت خوردن در برگشت به شرط یافتن مهلت قضائی بجای بیاورد.

مسئله 497: اگر مسافر بعد از مسافرت وقت قضاء آوردن را نیافت و فوت کرده روزه معاف است.

مسئله 498: اگر در سفر بواسطه روزه گرفتن ضعف و مشقت پیش می آید خوردن روزه بهتر است، و اگر روزه گرفتن موجب مشقت و ناراحتی زیاد نبود گرفتنش بهتر است.

مسئله 499: مسافر به چهار چیز مقیم می شود،

1) نیت اقامت پانزده روز را در جائی که قابل اقامت باشد نمودن.

 2) نیت اقامت به طریق تابعیت یعنی اقامت شوهر یا آقا یا فرمانده لشگر که بواسطه نیت آنها زن، غلام، و سربازان مقیم می شوند اگر چه خود آنها نیت اقامت ننمایند.

3) داخل شدن به وطن اصلی.

 4) اراده برگشتن از محلی که به مقدار سفر نرسیده است. مثلا قصد محلی را داشت که از وطنش تا آنجا شانزده فرسخ است از هشت فرسنگی برگشت.

مسئله 500: نیت اقامت از چهار جزء مرکب است.

1) نیت اقامت، و بدون نیت هیچ مسافری مقیم نمی شود اگرچه تمام را در یکجا بماند، مثلا اگر شخص وارد شهری شد و هر روز قصد بیرون رفتن از آن شهر را دارد ولی بواسطه پیشامدی نتوانست بیرون رود و بهمین حال چندین ماه یا سال در شهر باقی ماند مسافر است و مقیم نمی شود.

 2) مدت اقامت که مدت آن پانزده روز است، اگر از این کمتر باشد مقیم گفته نمی شود. 3) در یک جا ماندن پانزده روز را اراده کند، اگر اراده توقف پانزده روز در دهات مختلف را داشت مقیم نمی شود ولی نواحی مختلف شهر در حکم واحد است، و به ماندن پانزده روز در نواحی مختلف یک شهر مقیم گفته می شود.

4) نیت اقامت در جائی که قابل اقامت عادتا و عرفا باشد، لذا نیت اقامت در بیابان و جنگل و کشتی و طیاره جائز نیست و با این نیت مسافر مقیم نمی شود.

مسئله 501: خانه بدوشان، خیمه ها و خانه های کرائی آنها جای اقامت محسوب می شوند، و همیشه نماز را کامل بخوانند، چرا که به نیت مسافرت سفر نمی کند بلکه از یک چشمه آب به چشمه دیگر و از یک دره به دره دیگر و از یک ده به ده دیگر می روند، ولی اگر به نیت مسافرت عازم سفر شوند مسافر گفته می شوند و احکام سفر بر آنها لازم می گردد.

مسئله 502: اشخاصی که به تابعیت مقیم می شوند مثل سربازها و عیال وقتی مقیم می شوند که از نیت فرمانده و شوهر خود اطلاع حاصل کرده باشند، و پیش از آگاهی مسافرند.

مسئله 503: مسافر به مجردی که وارد وطن اصلی خود شد مقیم می شود اگرچه مدت اقامتش در آن شهر کم باشد. 

امتیاز بدهید :