بیان اوقات سفر و آداب آن

مسئله 473: روز جمعه یا شنبه برای مسافرت بهتر و با برکت تر است، پیغمبر اکرم r در این روزها مسافرت می کردند و نسبت به این سفر دعا فرمودند.

مسئله 474: روز جمعه پیش از نماز جمعه سفر کردن جائز ولی نرفتن اولی است، بعد از اذان جمعه پیش از نماز سفر حرام است.

مسئله 475: صبح زود مسافرت مبارک و در این خصوص نیز پیغمبر r دعا کرده اند.

مسئله 476: مسافرت مناسب است با رفیق باشد بالخصوص در مسافرتهای طولانی، و در این فوائد دنیوی و دینی است اگر رفیق یک نفر باشد کافی است و اگر بیشتر باشد بهتر است.

مسئله 477: اگر جماعتی اقدام به مسافرت نمایند مناسب است یکی را از میان خود رئیس تعیین کرده و در صورت اختلاف آراء بر دستور و فیصله آن عمل نمایند اگرچه مخالف رای دیگران باشد.

مسئله 478: پیش از سفر اسباب سفر را آماده نماید تا باعث تکلیف و اذیت دیگران نشود، در مسافرت داشتن سرمه، شانه، مسواک، مقراض سنت است.

مسئله 479: مستحب است پیش از مسافرت استخاره کند طریق استخاره در بیان نماز استخاره بیان شده است.

تذکر لازم: عادت مردم بعضی مناطق است که: در وقت اراده مسافرت از ستارگان و حیوانات فال می گیرند، و این عادت مردود و خلاف شریعت است، و تنها چیزی که جائز است استخاره می باشد، چنانچه پیغمبر r فرمودند: «مَا خَابَ مَن استَخَارَ» یعنی زیان کار نمی شود کسی که استخاره نماید. هنگام رفتن به سفر با رفقاء و اقرباء خداحافظی کند، و در وقت جدائی این دعا را بخواند: «أَسْتَوْدِعُ اللهَ دِيْنَِی، وَأَمَانَتِی، وَخَوَاتِيْمَ عَمَلِی»  بازماندگان این دعا را بخوانند: «فِی حفظِ اللهِ وَفِی کَنِفِه، زَوَّدَكَ اللهُ التَّقْوَى، وَغَفَرَ ذَنْبَكَ، وَيَسَّرَ لَكَ الخَيْرَ حَيْثُ مَا كُنْتَ». 

در احادیث شریفه وارد است که بهترین محافظ و خلیفه برای بازماندگان حرمت چهار رکعت نماز است که بعد از پوشیدن لباس مسافرت اداء کند و در هر چهار رکعت بعد حمد سوره مبارکه (قل هو الله أحد) را بخواند، و بعد از ادای نماز این دعا را بخواند: ای خدا! بوسیله این رکعات طالب قرب شما می باشم و به طفیل آن مال و عیال من را حفاظت فرما». و عادت پیغمبر اکرم r این بود: وقتی که برای مسافرت حرکت می کردند، این دعا را می خواندند: «پروردگارا به مدد تو بر می خیزم،  و به سوی تو رو می آورم، و از تو قوت حاصل می کنم، و خاص بر تو  اعتماد می کنم، ای خدا! تو محل اعتماد منی، و امید من خدایا کفیل باش در این کاری که کوشش می کنم». وقتی که از خانه بیرون شود این دعا را بخواند: «بنام خدا شروع می کنم، و بر خدا اعتماد دارم، و نیست قوتی بر طاعت و برگشت از معصیت مگر به کمک خداوند بزرگ، پروردگارا من به تو پناه می برم از اینکه گمراه شوم یا گمراه کنم، بلغزم یا بلغزانم، ستم کنم تا ستم کرده شوم، بدخلقی کنم یا با دیگران بداخلاقی کنم». وقتی که به مرکب سوار شود سه مرتبه الله أکبر گفته این دعا را بخواند: «پاکست آن ذاتی که تابع گردانید این مرکب را و حال اینک توانائی این را نداشتیم و بسوی پروردگار رجوع کننده ایم». و بعد این دعا را بخواند:  «ای خدا! از تو نیکی و تقوی و آن عملی که تو از بجا آوردن آن خشنود می شوی طلب می کنم، ای خدا! آسان گردان بر من این سفر را و کوتاه گردان دوری آنرا، توئی رفیق سفر و محافظ اهل و مال در وطن و خانه، پروردگارا! رفیق سفر شو مرا و محافظ اهل و عیال من». در راه وقتی که بر بلندی بالا رود الله أکبر گفته این دعا را بخواند: «اللهُمَ لَكَ الشَّرَفُ عَلی کُلِّ شَرَف وَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى كُلِّ حَالٍ». وقتی که پائین بیاید سبحان الله بگوید، و اینگونه بوده است عادت پیغمبر و صحابه کرام.

مسئله 480: با رفیق خود با نهایت لطف و اخلاق رفتار نماید اگر احیانا از رفقاء اذیت ببیند صبرنماید و اگر زیاده از احتیاج وسائل سفر داشت به رفقاء کمک نماید.

مسئله 481: در مسافرت سگ همراه نبود، در حدیث شریف آمده است که: فرشته نیکی همراه جماعتی نیست که سگ همراه داشته باشند.

مسئله 482: اگر مرکب سواری حیوانی است از قدرت آن اضافه  بار کردن جائز نیست، و سر و روی آن زدن حرام است.

مسئله 483: گاهی پیاده برود و به حیوان نوبت استراحت بدهد.

مسئله 484: در حدیث است: وقتی که سواره مشغول یاد خدا باشد فرشته همراه اوست و اگر مشغول غیر یاد خدا باشد شیطان رفیق اوست.

مسئله 485: وقتی که مسافر به محلی فرود آید مستحب است دو رکعت نماز اداء کرده این دعا را بخواند: « أَعُوْذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّاتِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ»وقتی که شب شود مسافر این دعا را بخواند: 

«يَا أَرْضُ رَبِّى وَرَبُّكِ اللَّهُ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شَرِّكِ وَشَرِّ مَا فِيكِ وَشَرِّ مَا خُلِقَ فِيكِ وَمِنْ شَرِّ مَا يَدِبُّ عَلَيْكِ وَأَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ أَسَدٍ وَأَسْوَدَ وَمِنَ الْحَيَّةِ وَالْعَقْرَبِ وَمِنْ سَاكِنِ الْبَلَدِ وَمِنْ وَالِدٍ وَمَا وَلَدَ». وقتی صبح شد این دعا را خواند: «سَمَّعَ سَامِعٌ بِحَمْدِ اللهِ، وَحُسْنِ بَلاَئِهِ عَلَيْنَا. رَبَّنَا صَاحِبْنَا، وَأَفْضِلْ عَلَيْنَا عَائِذاً بِاللهِ مِنَ النَّارِ»  وقتی از دور آن شهر و دیار که عازم آنجاست مشاهده شود این دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ السَّبْعِ وَمَا أَظْلَلْنَ، وَرَبَّ اْلأَرْضِيْنَ السَّبْعِ وَمَا أَقْلَلْنَ، وَرَبَّ الشَيَاطِيْنِ وَمَا أَضْلَلْنَ، وَرَبَّ الرِّيَاحِ وَمَا ذَرَيْنَ. أَسْأَلُكَ خَيْرَ هَذِهِ الْقَرْيَةِ وَخَيْرَ أَهْلِهَا، وَخَيْرَ مَا فِيْهَا، وَأَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِّهَا، وَشَرِّ أَهْلِهَا، وَشَرِّ مَا فِيْهَا». وقتی وارد آن محل شود به اندازه وسع لباس خوب بپوشد، هنگام برگشتن از سفر برای اهل و عیال و دوستان تحفه و هدایا آوردن مستحب است. و در حدیث تا این حد تاکید شده که اگر چیزی نبود حداقل ساک خود را پر از ریگ یا سنگ آن محل کرده بیاورد. یا مراد تاکید است، یا سنگی که لازم خانه است، وقتی که برگشت همان دعاها را در هبوط و صعود تکرار کند، یعنی بالا رفتن و پائین آمدن و نیز این دعا را بخواند: «لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيْرٌ، آيِبُوْنَ، تَائِبُوْنَ، عَابِدُوْنَ، لِرَبِّنَا حَامِدُوْنَ، صَدَقَ اللهُ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ اْلأَحْزَابَ وَحْدَهُ» وقتی که نظر مسافر به شهر آن افتاد این دعا را بخواند: «اللهُمَ اجعَل لَنَا بِهَا قَرَاراً وَرِزقًا حَسَناً».

مسئله 486: در حدیث است که پیغمبر r منع کردند از ناگهان داخل شدن به خانه بعد از مسافرت طولانی البته اگر قبل از آمدن اطلاع داده یا سفر طولانی نیست آمدن ناگهانی تابعی ندارد.

مسئله 487: وقتی مسافر از سفر وارد شهر یا ده محل سکونت خود گردید اولا به مسجد رفته دو رکعت نماز بخواند.

مسئله 488: وقتی داخل منزل خود گردید این دعا را بخواند: «تَوْبًا تَوْبًا، لِرَبِّنَا أَوْبًا، لا يُغَادِرُ عَلَيْنَا حُوبًا».

مسئله 489: با مستقبلین مصافحه و معانقه مستحب است. 

امتیاز بدهید :